Bất kể là mụn đầu đen, mụn bọc hay mụn nào xuất hiện trên mặt đều sẽ gây mất thẩm mỹ, khiến người bị mụn mất tự tin và còn ảnh hưởng đến sức khỏe. Các loại mụn trên mặt sẽ có những cách điều trị và chăm sóc phù hợp, nên vô cùng cần thiết khi nhận biết được mụn nào khác nhau ra sao. Để làm được điều đó, hãy tham khảo các thông tin từ bài viết sau đây.
Mụn là gì? Nguyên nhân dẫn đến nổi mụn?
Mụn là những nốt nổi lên trên da với nhiều kích cỡ khác nhau, thường xuất hiện ở các vị trí như mặt, cổ, ngực, lưng, mông và bộ phận sinh dục. Mụn có thể không gây đau (mức độ nhẹ), sưng tấy và viêm đỏ (mức độ trung bình) hoặc rất đau nhức, có mủ bên trong và lây lan đỏ ra xung quanh (mức độ nặng). Đây là một bệnh lý về da liễu phổ biến ở mọi lứa tuổi, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì và thanh thiếu niên. Mặc dù không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, mụn lại gây bất tiện và làm mất sự tự tin cho nhiều người.
Nguyên nhân chính gây ra mụn là sự mất cân bằng nội tiết tố, khiến cho tuyến bã nhờn tiết ra nhiều dầu hơn và gây tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến nổi mụn. Đây cũng là lý do mà cả nam và nữ ở tuổi dậy thì thường bị mụn. Ngoài ra, nếu các yếu tố ngoại sinh như thay đổi thời tiết, tiếp xúc với bụi bẩn, ăn thực phẩm cay nóng, uống nhiều nước ngọt, hoặc sử dụng nguồn nước không sạch cũng góp phần gây mụn. Đặc biệt là ở nữ giới, nếu trang điểm quá nhiều và không tẩy trang kỹ càng cũng là nguyên nhân phổ biến, khi da bị chăm sóc sai cách sẽ dễ dẫn đến viêm và nổi mụn.
Phân biệt các loại mụn không viêm trên mặt
Mụn không viêm là loại mụn trứng cá không hề gây đau đớn hay sưng đỏ. Dưới đây là các loại mụn trên mặt không viêm:
Mụn đầu đen
- Khái niệm: Mụn đầu đen là một loại mụn thường gặp, không hề gây sưng hay viêm. Nhân mụn khi nhô lên khỏi bề mặt da sẽ dễ tiếp xúc với không khí, dẫn đến quá trình oxy hóa và chuyển màu thành đen.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn đầu đen xuất hiện dưới dạng các lỗ mụn li ti với nhân mụn mở, có thể nhìn thấy rõ. Nốt mụn nhỏ như đinh ghim, thường có kích thước từ 1 đến 2mm, thường mọc thành từng cụm và khiến da trở nên sần sùi.
- Vị trí: Mụn đầu đen thường xuất hiện ở mũi, trán, cằm và hai bên má.
- Nguyên nhân: Mụn đầu đen hình thành do tế bào chết, dầu thừa và bụi bẩn không được làm sạch hoàn toàn, tích tụ và gây bít tắc lỗ chân lông.
Mụn đầu trắng
Mụn đầu trắng không gây viêm đau
- Khái niệm: Mụn đầu trắng hay còn gọi là mụn cám hoặc mụn ẩn dưới da, là loại mụn không có nhân. Mụn này thường xuất hiện bên dưới da với lỗ chân lông kín, không gây viêm và dễ kiểm soát. Trong một số trường hợp, sự xuất hiện nhiều của mụn đầu trắng có thể là dấu hiệu của các vấn đề liên quan đến dạ dày hoặc cơ quan sinh sản.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn có màu trắng, kích thước nhỏ, khoảng 1 đến 2mm và không gây đau đớn. Mụn có thể nhô lên bề mặt da hoặc ẩn sâu dưới lớp biểu bì, khó phân biệt bằng mắt thường và thường sẽ nhận biết được nhờ cảm giác khi sờ lên da.
- Vị trí: Mụn đầu trắng thường xuất hiện ở vùng trán, mũi, má và cằm.
- Nguyên nhân: Mụn đầu trắng hình thành do lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi bụi bẩn, dầu thừa và tế bào chết. Loại mụn này thường gặp ở giai đoạn dậy thì, mang thai, và ở những người có thói quen thức khuya, căng thẳng.
Mụn ẩn
- Khái niệm: Mụn ẩn là loại mụn nằm sâu dưới da, khiến cho bề mặt da trở nên sần sùi, thô ráp và thậm chí còn kém thẩm mỹ. Mặc dù không gây đau hay viêm, mụn ẩn thường khiến làn da của bạn thiếu sức sống.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn ẩn có thể phân biệt với các loại mụn khác nhờ vào các đặc điểm như: mụn nằm dưới da, thường mọc thành cụm và không sưng viêm. Kích thước mụn nhỏ nhưng gây ra sự sần sùi trên bề mặt da, khiến da trông không được đều.
- Vị trí: Mụn ẩn thường xuất hiện ở các vùng như trán, quai hàm, cằm, quanh miệng và hai bên má.
- Nguyên nhân: Mụn ẩn chủ yếu xuất phát từ việc nội tiết tố bị rối loạn, thói quen sinh hoạt và ăn uống không khoa học, hoặc cơ địa có lỗ chân lông to và cơ chế giải độc của cơ thể hoạt động không được hiệu quả.
Mụn cám
- Khái niệm: Mụn cám là dạng mụn trứng cá nhẹ, không gây đau đơn hay viêm. Tuy nhiên, nếu không chăm sóc da đúng cách, mụn cám có thể phát triển thành các loại mụn trên mặt khác như mụn viêm, mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn cám thường có màu hơi đục, ngả đen hoặc trắng, không chứa mủ và không gây đau. Nếu mụn cám bị tổn thương hoặc nhiễm trùng có thể phát triển thành mụn viêm hoặc mụn trứng cá bị sưng và chứa mủ nghiêm trọng. Vì vậy, cần điều trị kịp thời để tránh tình trạng nặng hơn.
- Vị trí: Mụn cám có thể xuất hiện ở nhiều vị trí trên mặt, đặc biệt là vùng trán, mũi và cằm.
- Nguyên nhân: Mụn cám thường xuất hiện trong các giai đoạn như dậy thì, đang mang thai, sau sinh, hoặc tiền mãn kinh do sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể.
Phân biệt các loại mụn viêm trên mặt
Mụn viêm thường gây đau nhức, sưng đỏ và có thể chứa dịch mủ. Dưới đây là một số loại mụn viêm thường gặp:
Mụn bọc
- Khái niệm: Mụn bọc là loại mụn trứng cá nặng nhất, phá hủy cấu trúc da và gây đau nhức. Mặc dù mụn có thể tự hết, nhưng sẽ thường để lại vết sẹo lớn.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn bọc có chứa mủ màu trắng hoặc vàng, máu, cùng nhân mụn cứng nằm dưới da, gây sưng viêm và đau nhức. Mụn có kích thước lớn hơn 5mm, có thể mọc riêng lẻ hoặc thành cụm. Ở giai đoạn đầu, mụn bọc cứng và khó vỡ, sau đó sẽ trở nên mềm hơn.
- Vị trí mụn: Thường gặp ở mũi, má, cằm và trán.
- Nguyên nhân: Do vi khuẩn, bã nhờn, viêm nhiễm, tế bào chết tích tụ hoặc căng thẳng, rối loạn hormone và vì chế độ sinh hoạt thiếu khoa học.
Mụn viêm đỏ
- Khái niệm: Mụn viêm đỏ thường là từ mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng phát triển thành.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn sưng đỏ, có chứa mủ, đau nhức và có thể là dạng mềm hoặc cứng, thường mang lại cảm giác khó chịu.
- Vị trí mụn: Xuất hiện ở mọi vùng da trên mặt, đặc biệt là ở trán.
- Nguyên nhân: Do vi khuẩn P. acnes phát triển trong lỗ chân lông bị bít tắc bởi bã nhờn, gây nên phản ứng viêm. Ngoài ra, những yếu tố như căng thẳng, ngủ không đủ giấc hay chế độ ăn uống thiếu chất xơ cũng góp phần gây nổi mụn.
Mụn nang
Nổi mụn nang trên mặt
- Khái niệm: Mụn nang, hay mụn u nang, là biến thể nặng của mụn trứng cá, phát triển sâu trong da và gây sưng đỏ, có chứa đầy dịch mủ.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn nang có kích thước lớn, thường mọc riêng lẻ hoặc thành từng cụm, đồng thời gây đau nhức.
- Vị trí mụn: Phổ biến trên mặt, cổ, ngực và lưng.
- Nguyên nhân: Vi khuẩn, bã nhờn và bụi bẩn tích tụ làm viêm nang lông. Các yếu tố như rối loạn hormone, căng thẳng, và lạm dụng mỹ phẩm cũng góp phần vào việc xuất hiện mụn.
Mụn nhọt
- Khái niệm: Mụn nhọt là dạng nhiễm trùng da vô cùng nguy hiểm, xuất hiện dưới dạng mụn sưng, đỏ, có dịch mủ và kích cỡ sẽ tăng dần theo thời gian.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn sưng to, chứa mủ, gây đau. Phần đầu mụn có màu trắng và có thể tự vỡ.
- Vị trí mụn: Thường gặp ở má, cổ, nách, đùi, và mông.
- Nguyên nhân: Do bít tắc lỗ chân lông, viêm nang lông hoặc dày sừng nang lông.
Mụn đinh râu
Mụn đinh râu vô cùng nguy hiểm
- Khái niệm: Mụn đinh râu có thể nói là loại mụn nguy hiểm nhất, với ngòi mủ và gây sưng đau ở gốc sợi râu.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn có ngòi đen như đầu đinh, sưng to, đau nhức, và có thể gây sốt cao khi tình trạng nặng hơn.
- Vị trí mụn: Phổ biến ở mũi và vùng da quanh môi.
- Nguyên nhân: Thường do nhiễm trùng khi nặn mụn sai cách, cạo râu không cẩn thận, hoặc do tiểu đường.
Các loại mụn khác trên mặt
Ngoài các loại mụn trên mặt như mụn viêm và không viên, sau đây là những loại mụn khác cũng rất cần thiết khi xác định được.
Mụn thịt
- Khái niệm: Mụn thịt là những khối u lành tính, không gây nên đau nhức nhưng sẽ khiến da trở nên sần sùi và kém thẩm mỹ.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn thịt có kích thước nhỏ từ 1 đến 3mm, mọc thành cụm hoặc mọc riêng lẻ. Mụn thịt thường tệp với màu da hoặc có màu vàng nhạt, không gây sưng viêm nhưng có thể gây ngứa.
- Vị trí mụn: Mụn thịt thường xuất hiện ở trán, mắt, má, cổ, nách, ngực, bụng,...
- Nguyên nhân: Chủ yếu do rối loạn sắc tố, tuyến mồ hôi hoặc do có chế độ ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh.
Mụn cóc
Mụn cóc nổi trên mặt
- Khái niệm: Mụn cóc, hay còn gọi là mụn hạt cơm, là u lành tính do nhiễm virus HPV. Mụn này xuất hiện ở cả nam và nữ.
- Dấu hiệu nhận biết: Mụn cóc có bề mặt sần sùi, có cùng kích thước với hạt vừng đến hạt đậu, màu trắng hoặc có màu trùng với màu da, sờ vào sẽ thấy thô ráp, và nếu nặn hoặc cạy có thể khiến mụn cóc lây lan.
- Vị trí mụn: Thường gặp ở mặt, bàn tay, lòng bàn chân, móng tay, móng chân, và mắt cá chân.
- Nguyên nhân: Do virus HPV tấn công vùng da hở, vùng da bị tổn thương và lây lan qua việc tiếp xúc với những vật dụng như quần áo, giày dép, hoặc khăn mặt của người mắc bệnh.
Làm sao để ngăn ngừa và điều trị hiệu quả các loại mụn trên mặt?
Sau khi đã phân biệt được tất cả các loại mụn trên mặt, bạn có thể xác định chính xác loại mụn mình gặp phải và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số cách giúp ngăn ngừa và điều trị mụn thật hiệu quả:
Duy trì một lối sống lành mạnh
Xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học và điều độ giúp ngăn ngừa mụn tái phát. Hãy tập thói quen ngủ sớm, tốt nhất là vào lúc 22h mỗi ngày, và nên ngủ đủ 8 tiếng để cơ thể có đủ thời gian đào thải độc tố. Tránh ăn các thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ hoặc cay nóng, sẽ làm tăng tiết nhờn và gây tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến nổi mụn. Bên cạnh đó, hãy nhớ uống đủ nước và ăn nhiều rau củ, trái cây giúp cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết để tăng sức đề kháng cho cơ thể. Giữ cho tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng và áp lực quá mức cũng là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa mụn.
Tẩy trang và vệ sinh da kỹ lưỡng
Tẩy trang giúp hạn chế nổi mụn
Hãy tẩy trang đều đặn vào cuối mỗi ngày, ngay cả khi bạn không ra ngoài hoặc không trang điểm. Sau khi tẩy trang, dùng sữa rửa mặt để loại bỏ bụi bẩn và bã nhờn, giúp da thông thoáng và sạch sâu. Duy trì việc rửa mặt với sữa rửa mặt có độ pH phù hợp và đủ độ ẩm 2 lần mỗi ngày (sáng và tối). Tuy nhiên, không nên rửa mặt quá 3 lần một ngày vì điều này có thể làm mất cân bằng độ ẩm, khiến da dễ bị nổi mụn hơn.
Chăm sóc da đúng cách
Không nên tự ý nặn mụn vì nặn sai cách có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho da. Hãy chọn các sản phẩm skincare phù hợp cho da mụn. Đắp mặt nạ đất sét 2 lần mỗi tuần để hút bã nhờn, thu nhỏ lỗ chân lông cũng nhứ kiểm soát dầu hiệu quả. Tẩy tế bào chết 2 đến 3 lần một tuần giúp tái tạo da mới. Khi tẩy tế bào chết, hãy thoa nhẹ nhàng theo hình xoắn ốc để tránh làm tổn thương và khiến da chảy xệ.
Sử dụng mỹ phẩm phù hợp
Việc lựa chọn loại mỹ phẩm phù hợp là cách hiệu quả để ngăn ngừa mụn tái phát. Với da mụn, cần ưu tiên sử dụng các sản phẩm lành tính, có nguồn gốc từ thiên nhiên và chuyên trị mụn như tràm trà, bí đao, rau má, diếp cá. Những sản phẩm này không nên gây nặng mặt, không gây bí da, có khả năng thẩm thấu nhanh và hạn chế nguy cơ bị kích ứng, chẳng hạn như serum HA hay kem dưỡng da chứa Vitamin B5.
Tạo thói quen dùng kem chống nắng
Thoa kem chống nắng đều đặn ngay cả khi ở trong nhà là vô cùng quan trọng. Đối với da mụn, chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30+ đến 50+. Ngoài ra, khi ra nắng hãy che chắn kỹ càng bằng áo khoác, kính chống tia UV hoặc mũ rộng vành để bảo vệ da tốt nhất. Nên tránh ra ngoài trong khoảng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều để giảm thiểu tác động của ánh nắng.
Sử dụng thuốc bôi ngoài da
Hiện nay, có không ít loại thuốc bôi ngoài da dạng kem bôi hoặc gel giúp điều trị mụn đầu đen, mụn bọc và mụn viêm, đồng thời giảm viêm và ngăn mụn quay trở lại. Các thành phần trị mụn phổ biến như Benzoyl Peroxide, Retinol, Azelaic Acid và Salicylic Acid thường có trong thuốc bôi. Tuy nhiên, để an toàn và hiệu quả, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu trước khi sử dụng.
Điều trị bằng thuốc uống do bác sĩ kê đơn
Trong trường hợp bạn bị mụn quá nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh dạng uống để điều trị. Lưu ý, khi sử dụng thuốc uống, bạn nên tránh kết hợp với thuốc bôi chứa Benzoyl Peroxide và Retinol để tránh phản ứng không mong muốn. Quan trọng là thuốc uống cần được sử dụng đúng theo liều lượng và liệu trình do bác sĩ chỉ định, không nên lạm dụng vì có thể gây hại đến sức khỏe.
Áp dụng các liệu pháp công nghệ cao
- Laser: Công nghệ laser có khả năng thâm nhập sâu vào da, tiêu diệt những vi khuẩn gây mụn, giảm viêm sưng và điều tiết tuyến bã nhờn. Phương pháp này sẽ giúp loại bỏ mụn, ngăn ngừa mụn tái phát và hạn chế để lại sẹo.
- Peel da hóa học: Peel da sử dụng các hợp chất hóa học để loại bỏ bụi bẩn, tế bào chết và dầu thừa thúc đẩy quá trình làm khô cồi mụn. Đồng thời, phương pháp này còn kích thích tái tạo tế bào mới, giúp da sáng mịn và sạch mụn.
- Liệu trình ánh sáng: Phương pháp này sẽ sử dụng năng lượng ánh sáng để tiêu diệt các vi khuẩn gây mụn, điều tiết bã nhờn và kích thích sản sinh collagen, giúp tái tạo tế bào da mới và làm cho da khỏe mạnh hơn.
Điều trị mụn bằng các liệu pháp công nghệ cao tại Pro Skin
Để chăm sóc tất cả các loại mụn trên mặt một cách hiệu quả, việc thăm khám tại phòng khám là bước quan trọng giúp xác định chính xác loại mụn và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Tại Phòng khám Chuyên khoa Da liễu Pro Skin, các bác sĩ da liễu sẽ thăm khám, phân tích tình trạng da của bạn, từ đó đưa ra chẩn đoán chi tiết về nguyên nhân gây mụn, các yếu tố liên quan đến nội tiết, chế độ sinh hoạt cũng như cách chăm sóc da. Dựa trên những kết quả đó, bác sĩ sẽ tư vấn lộ trình điều trị cá nhân hóa với các liệu pháp y tế hiện đại hoặc kê đơn thuốc uống, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho làn da của bạn. Hãy đến Pro Skin để nhận được sự tư vấn chuyên nghiệp và chăm sóc toàn diện cho làn da của bạn nhé!
Tin liên quan
Mar 31, 2024
Apr 01, 2024
Oct 22, 2024
Apr 01, 2024
Apr 01, 2024