Chắc hẳn bạn đã từng nghe nói đến tình trạng viêm da cơ địa, hoặc có thể chính bản thân bạn đang gặp phải. Tình trạng da này có lẽ đã trở thành “nỗi sợ” đối với nhiều người vì không biết nguyên nhân hay cách chữa trị thế nào. Đừng lo lắng và cùng tìm câu trả lời qua bài viết sau đây nhé!
Viêm da cơ địa không hề xa lạ với mọi người
Viêm da dị ứng, hay còn gọi là bệnh chàm, là một tình trạng mãn tính khiến da ngứa, khô và đóng vảy. Tình trạng này có xu hướng xuất hiện rồi biến mất, có thể chỉ ở lúc còn nhỏ hoặc có thể ảnh hưởng đến suốt cuộc đời bạn. Ở những người có làn da sáng màu, viêm da dị ứng trông giống như phát ban đỏ. Những người có làn da sẫm màu hơn có thể bị phát ban màu nâu, tím hoặc xám.
Ở mỗi người, các triệu chứng có thể khác nhau đáng kể và tùy mức độ từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng viêm da dị ứng thường gặp bao gồm:
- Da khô
- Ngứa khá nghiêm trọng
- Sưng và viêm
- Phát ban màu đỏ, nâu, tím hoặc xám
- Các vết sưng có chứa dịch
- Da nứt nẻ
Tình trạng viêm da cơ địa này khá phổ biến, thường bắt gặp ở nhiều người chứ không phải một tình trạng da lạ. Theo nghiên cứu, có khoảng 1 trong 10 trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phát triển các triệu chứng viêm da dị ứng. Gần 2/3 số người bị ảnh hưởng sẽ tiếp tục bùng phát bệnh khi trưởng thành.
Nguyên nhân dẫn đến viêm da cơ địa
Không ai biết nguyên nhân gây viêm da cơ địa. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu biết rằng những thay đổi trong lớp bảo vệ của da có thể khiến da mất đi độ ẩm. Nghiên cứu mới cho thấy tình trạng viêm trực tiếp gây cảm giác ngứa, từ đó khiến bệnh nhân gãi, dẫn đến tổn thương da nhiều hơn và tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn.
Các nhà nghiên cứu biết rằng những điều sau đây có thể góp phần làm thay đổi hàng rào bảo vệ da, giúp kiểm soát độ ẩm.
Di truyền học
Khả năng phát triển viêm da cơ địa sẽ cao hơn nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh, cho thấy di truyền có thể là một nguyên nhân. Gần đây, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy những thay đổi ở gen kiểm soát một loại protein cụ thể và giúp cơ thể chúng ta duy trì lớp da khỏe mạnh. Nếu không có lượng protein này bình thường, hàng rào bảo vệ da sẽ thay đổi, khiến hơi ẩm thoát ra ngoài và khiến hệ thống miễn dịch của da tiếp xúc với môi trường, dẫn đến viêm da dị ứng.
Hệ miễn dịch
Hệ thống miễn dịch thường giúp chống lại bệnh tật, vi khuẩn và vi rút trong cơ thể bạn. Đôi khi, hệ thống miễn dịch trở nên “bối rối” và hoạt động quá mức, dẫn đến viêm da cơ địa.
Môi trường
Các yếu tố môi trường có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch thay đổi hàng rào bảo vệ của da, khiến độ ẩm thoát ra nhiều hơn, bao gồm:
- Tiếp xúc với khói thuốc lá
- Một số loại chất gây ô nhiễm không khí
- Nước hoa và các hợp chất khác được tìm thấy trong các sản phẩm chăm sóc da và xà phòng.
- Da khô quá mức
Cách đối phó với “nỗi sợ”
Hầu hết những người mắc bệnh chàm nhận thấy rằng các triệu chứng của họ trở nên tồi tệ hơn do các khía cạnh thông thường của cuộc sống hàng ngày. Có những điều bạn có thể làm để kiểm soát bệnh chàm tốt hơn và giảm tần suất bùng phát.
Vệ sinh tốt
Da bị chàm dễ nhiễm trùng hơn, bao gồm bệnh chốc, vết loét lạnh và mụn cóc. Vi khuẩn Staphylococcus vàng có thể gây nhiễm trùng thứ phát bệnh chốc và có thể góp phần gây ra các triệu chứng của bệnh chàm. Các gợi ý về việc giữ vệ sinh bao gồm:
- Tắm bằng nước ấm
- Không sử dụng xà phòng thông thường vì các thành phần này có thể làm các triệu chứng nặng thêm. Đối với nách và háng, hãy sử dụng các sản phẩm không chứa xà phòng như kem sorbolene.
- Khi lau khô da, hãy vỗ nhẹ thay vì chà xát da.
Giảm kích ứng da
Những người bị bệnh chàm có làn da nhạy cảm, vì vậy nếu tiếp xúc với các chất kích thích như nhiệt độ hoặc chất tẩy rửa có thể dễ dàng khiến bệnh bùng phát. Các gợi ý để giảm kích ứng da bao gồm:
- Tránh để da quá nóng.
- Hãy mặc những chất liệu mềm mại, mịn màng. Tránh các chất liệu dễ gây trầy xước như len nguyên chất, polyester hoặc acrylic. Bạn có thể thử dùng chất liệu cotton và chất liệu tổng hợp - điều này tốt cho một số người bị bệnh chàm.
- Luôn đeo găng tay bảo hộ khi sử dụng bất kỳ loại hóa chất hoặc chất tẩy rửa nào.
- Tránh các hồ chứa clo. Nếu bạn phải bơi trong hồ bơi có clo, hãy dưỡng ẩm thật kỹ cho làn da của bạn khi ra ngoài.
Sản phẩm làm đẹp
Hãy nhớ rằng ngay cả mỹ phẩm không gây dị ứng cũng có thể gây kích ứng da của bạn. Bất cứ khi nào có thể, hãy hạn chế trang điểm.
Tránh dùng nước hoa, kem dưỡng da có mùi thơm và dầu gội có mùi thơm nồng. Khi sử dụng một loại mỹ phẩm mới, hãy thử sản phẩm đó lên một vùng da nhỏ và khó thấy như cẳng tay. Nếu bạn gặp phản ứng, hãy ngưng sử dụng ngay.
Dị ứng
Trong một số trường hợp, bệnh chàm có thể là phản ứng dị ứng với các tác nhân môi trường. Một số người mắc bệnh chàm kháng thuốc có thể thấy hữu ích khi thực hiện xét nghiệm dị ứng.
Tránh thay đổi nhiệt độ
Sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm đột ngột đôi khi có thể gây kích ứng da – ví dụ như ra vào tòa nhà có máy điều hòa vào những ngày nắng nóng. Hoạt động thể chất hoặc tập thể dục nặng khiến bạn đổ mồ hôi nhiều cũng có thể gây ngứa cho bệnh chàm.
Chế độ ăn
Trong hầu hết các trường hợp, bệnh chàm không phải do chế độ ăn uống gây ra hoặc trở nên trầm trọng hơn. Nếu bạn nhận thấy rằng tình trạng bệnh của bạn như trở nên tệ hơn sau khi ăn một loại thực phẩm cụ thể, hãy tìm đến bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được xét nghiệm dị ứng cũng như tư vấn chế độ ăn thích hợp.
Đừng bao giờ tự chẩn đoán. Việc tránh một số loại thực phẩm nhất định (chẳng hạn như các sản phẩm từ sữa) một cách không cần thiết có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng.
Các phương pháp điều trị viêm da cơ địa
Có một số loại thuốc và liệu pháp có thể giúp kiểm soát các triệu chứng viêm da dị ứng, bao gồm:
Kem bôi steroid. Kem hoặc thuốc mỡ corticosteroid giúp kiểm soát cơn ngứa và giúp phục hồi làn da của bạn. Bạn nên sử dụng chúng đúng theo chỉ dẫn để tránh gặp tác dụng phụ khó chịu như mỏng da hoặc mất sắc tố.
Steroid dạng thuốc uống. Những loại thuốc này chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn do có thể có tác dụng phụ, chẳng hạn như lượng đường trong máu cao, bệnh tăng nhãn áp, tăng trưởng chậm ở trẻ em và vết thương chậm lành hơn.
Dupilumab (Dupixent). Loại thuốc tiêm này có thể điều trị cho những người bị viêm da dị ứng nặng nhưng không thành công với các phương pháp điều trị khác.
Thuốc kháng sinh, thuốc chống vi rút hoặc thuốc chống nấm. Nếu viêm da dị ứng bị nhiễm trùng, bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc này để loại bỏ nhiễm trùng và giảm các triệu chứng của bạn.
Liệu pháp quấn ẩm. Phương pháp chuyên sâu này bao gồm việc bôi kem steroid, sau đó quấn da bằng băng ướt. Nếu bạn bị bùng phát nghiêm trọng, bạn sẽ cần điều trị tại bệnh viện.
Liệu pháp ánh sáng. Nếu bạn bị bùng phát nghiêm trọng sau khi điều trị truyền thống, khi đổi sang liệu pháp ánh sáng thường sẽ mang lại hiệu quả. Bác sĩ da liễu sẽ sử dụng lượng tia cực tím được kiểm soát trên da của bạn. Tuy nhiên, phương pháp này không được khuyến khích sử dụng lâu dài vì cuối cùng có thể làm tăng nguy cơ ung thư da và lão hóa sớm.
